• Strona główna
  • Msze św. i nabożeństwa
  • Kancelaria
    • Sakrament chrztu
  • Ogłoszenia duszpasterskie
  • Intencje mszalne
  • Kontakt
  • Na żywo
  • Facebook

Parafia

  • Strona główna
  • Wydarzenia
  • Modlitwa
  • Gazetka "W sercu Maryi"
  • Ofiara na rzecz parafii

Sanktuarium

  • Panoramy Góry Chełmskiej
  • Bazylika Narodzenia NMP
    • Zabytki i obiekty
  • Galeria zdjęć
  • Taras widokowy
  • Krypty pod bazyliką
  • Historia
  • Dla Pielgrzyma

Duszpasterstwo

  • Duszpasterze dziś
  • Duszpasterze wczoraj
  • Duszpasterze wspomagający
  • Współpracownicy
  • Homilie i kazania

Skrzynka intencji

Tu możesz złożyć intencję modlitewną do Nabożeństwa do Matki Bożej Chełmskiej.

Złóż podziękowanie i prośbę.

Sanktuarium Matki Bożej Chełmskiej - Dokument

  1. Jesteś tutaj:  
  2. Start
  3. Bazylika Narodzenia NMP
  4. Zabytki i obiekty

Chełmskie krypty

Szczegóły
Autor: Administrator
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 09 maj 2019
Utworzono: 09 maj 2019
Odsłon: 5243

Zapraszamy do zwiedzania XVIII - wiecznych krypt

Szczegóły
Autor: Administrator
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 19 październik 2018
Utworzono: 19 październik 2018
Odsłon: 19028

Krypty pod bazyliką w Sanktuarium Matki Bożej Chełmskiej zostały po raz pierwszy otwarte w dniach 28-30 września 2018 roku. W tym czasie trwała I Międzynarodowa Konferencja "Góra Chełmska między teraźniejszością, a historią i Archeologią".

Zapraszamy do zwiedzania oraz zapoznania się z galerią zdjęć i przemówieniami prelegentów z konferencji.

 

Informacje dla pielgrzymów odwiedzających nasz sanktuarium.

Chełmskie krypty - film dokumentalny 2019

Galeria zdjęć

Przemówienia prelegentów z I Międzynarodowej Konferencji "Góra Chełmska między teraźniejszością, a historią i Archeologią"

 

Stacje Drogi Krzyżowej na Górze Chełmskiej

Szczegóły
Autor: Ks. Kazimierz Bownik
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 30 lipiec 2015
Utworzono: 30 lipiec 2015
Odsłon: 9792

Zdjęcia:

- Tadeusz Boniecki,

- Mariusz Ogrodnik

Stacje Drogi KrzyżowejPierwszy charyzmatyczny proboszcz Parafii Mariackiej Ks. Kan. Julian Jakubiak tuż przed wybuchem II wojny światowej ogłosił konkurs na budowę Drogi Krzyżowej na Górze Chełmskiej. Wojna udaremniła ten zamysł. Trudne lata powojenne nie sprzyjały podejmowaniu tego typu inwestycji, toteż 7 września 1954 r. Ks. Bp Piotr Kałwa, Ordynariusz Lubelski, nawiązując do idei Ks. Jakubiaka, erygował Kalwarię Chełmską i polecił w miejscach przewidzianych na poszczególne stacje postawić dębowe krzyże.

Więcej…

Dzwony na Górze Chełmskiej

Szczegóły
Autor: Ks. Tomasz Kościk
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 30 lipiec 2015
Utworzono: 30 lipiec 2015
Odsłon: 9354

Dzwony na Górze ChełmskiejW dniu 27 sierpnia został przywieziony na Górę Chełmską dzwon „Marya”, który na zlecenie Parafii Mariackiej został przetopiony i na nowo odlany w firmie „Felczyńscy” w Przemyślu. Dzwon - dwukrotnie pęknięty - nie nadawał się do kolejnej naprawy, stąd proboszcz parafii Ks. Infułat Kazimierz Bownik podjął decyzję o przetopieniu go i odlaniu na nowo.

Dzwony na Górze ChełmskiejHistoria dzwonu rozpoczęła się w roku 1937, gdy powołano Komitet Fundacji Dzwonów dla Góry Chełmskiej oraz postanowiono ufundować na razie jeden z trzech projektowanych dzwonów. Zadanie to powierzono firmie Felczyńskich, która swoją siedzibę miała w Przemyślu. 20 czerwca 1938 r. zawarto z firmą „Felczyński i S-ka” umowę, w której Ludwik Felczyński zobowiązuje się dostarczyć dla kościoła w Chełmie jeden dzwon w tonie „Cis” o wadze ok. 1950 kg. Dzwon ma być odlany z metalu pierwszej jakości (78% oczyszczonej miedzi, 22% cyny) i dostarczony do dnia 2 września 1938 r. Materiał zebrany przez ludność został wysłany koleją po 5 lipca 1938 r.

Więcej…

Rosarium - Zielony Różaniec

Szczegóły
Autor: Ks. Kazimierz Bownik
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 30 lipiec 2015
Utworzono: 30 lipiec 2015
Odsłon: 9651

Rosarium - Zielony RóżaniecZ kroniki 2004 r – 16 maj

ZIELONY RÓŻANIEC - OGRÓD MATKI BOŻEJ

…Porządkując sukcesywnie teren Góry Chełmskiej, należało zdecydować co zrobić z dawnym podwórzem bazyliańskim, gdzie poza starą studnią nie było już żadnych śladów po dawnych zabudowaniach gospodarskich.(...) Rozmawiałem na ten temat z wieloma osobami, niestety bezowocnie. Dopiero jesienią 2003 roku, lektura książki mojego wieloletniego wikariusza Ks. Ryszarda Kopra – obecnie pracującego w Stanach Zjednoczonych pt. „Listy z Nowego Jorku”, a w niej rozdział „Pani Long Island” stała się dla mnie natchnieniem, Rosarium – Zielony Różaniec.

Więcej…

Cmentarz Wojenny

Szczegóły
Autor: Administrator
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 30 lipiec 2015
Utworzono: 30 lipiec 2015
Odsłon: 7724

Nieco dalej, już na pn. skłonie chełmskiej góry znajduje się cmentarz wojenny, schodzący tarasami ku ul. 1 Pułku Szwoleżerów. Powstał w 1915 r. i w części górnej mieści groby żołnierzy niemieckich i rosyjskich, poległych podczas I wojny światowej. Nieco niżej znajdują się mogiły 22 żołnierzy Września. Na najwyższym poziomie cmentarza, od strony wsch. ulokowano zbiorową mogiłę 12 żołnierzy, z por. Henrykiem Dzianotem, poległych w 1939 r.

W części środkowej znajduje się kwatera z grobami żołnierzy WP, poległych w walkach z polskim i ukraińskim podziemiem w l. 1944-46, a wśród nich 14 żołnierzy WOP. Tu też znaleźć można groby działaczy lewicowych.

Więcej…

Organistówka

Szczegóły
Autor: Administrator
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 30 lipiec 2015
Utworzono: 30 lipiec 2015
Odsłon: 8163

Organistowka

U podnóża wzniesienia, przy wjeździe na Górę Zamkową od strony ul. Hrubieszowskiej stoi nieduży budynek ORGANISTÓWKI, pochodzący z przeł. XIX i XX w

Utrzymany w stylu klasycystycznym, ze skromnym wystrojem architektonicznym, przykryty jest czterospadowym dachem. W czasie okupacji znajdował się w nim zaimprowizowany szpitalik miejski. Obecnie znajduje się tam siedziba Chełmska Delegatura Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Więcej…

Kostnica

Szczegóły
Autor: Administrator
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 30 lipiec 2015
Utworzono: 30 lipiec 2015
Odsłon: 5776

W pd.-zach. narożniku placu katedralnego stoi KOSTNICA kościelna, murowana, wzniesiona na rzucie kwadratu, przykryta dachem namiotowym. Stanowi ona dość efektowny akcent w całym zespole.

Kapliczka

Szczegóły
Autor: Administrator
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 30 lipiec 2015
Utworzono: 30 lipiec 2015
Odsłon: 6259

KapliczkaPoza Bramą Uściłuską, na terenie Parku XXX-lecia, przy dawnym trakcie usytuowana jest murowana KAPLICZKA z końca XIX w., typu domkowego, na rzucie kwadratu, kryta dachem dwuspadowym. Prześwit od frontu sklepiony jest łukiem odcinkowym i flankowany pilastrami. We wnętrzu umieszczono replikę obrazu Matki Boskiej Chełmskiej.

 

 

 

 

Studnia Dolnego Zamku

Szczegóły
Autor: Administrator
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 30 lipiec 2015
Utworzono: 30 lipiec 2015
Odsłon: 5883

W odległości 50 m na wsch. od nasypu Wysokiej Górki znajduje się pośród ogródków warzywnych, na zapleczu budynku dawnego klasztoru Bazylianów, STUDNIA DOLNEGO ZAMKU. Jej średnica wynosi 2,7 m, a głębokość 60 m. Jest ocembrowana ciosami z opoki, jednakże cembrowina nie wystaje ponad poziom gruntu, a otwór jej przykryto masywną płytą betonową. Obecnie jest sucha, do czego przyczyniła się przede wszystkim chełmska cementownia, która pobiera do celów produkcyjnych duże ilości wód głębinowych.

Więcej…

Klasztor Bazylianów

Szczegóły
Autor: Administrator
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 27 lipiec 2015
Utworzono: 27 lipiec 2015
Odsłon: 8231

Klasztor BazylianówOd strony pn., w sąsiedztwie bazyliki stoi piętrowy budynek dawnego klasztoru Bazylianów, użytkowany obecnie do celów mieszkalnych.

Wzniesiony został w l.1640-49 przez biskupa unickiego Metodego Terleckiego, przy współudziale Jakuba Suszy, późniejszego rektora seminarium funkcjonującego w tym obiekcie. Parter posiada sklepienia kolebkowo-krzyżowe. Na piętrze od strony zach. znajduje się obszerna sala dawnego refektarza, przykryta kolebką z lunetami.

Plac przed katedrą okala od pn. budynek dawnego Bractwa Cerkiewnego, wzniesiony w końcu XIX w. po kasacie unii, obecnie użytkowany do celów mieszkalnych. Jest to obiekt jednopiętrowy, założony na rzucie litery L, utrzymany w stylu klasycystycznym. Pierwotnie przed wejściem stał kolumnowy portyk.

Pałac Biskupów Unickich

Szczegóły
Autor: Administrator
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 27 lipiec 2015
Utworzono: 27 lipiec 2015
Odsłon: 6120

W bezpośrednim sąsiedztwie katedry, od jej pd. strony znajduje się dawny pałac biskupów unickich, fundowany przez biskupa Józefa Lewickiego w l. 1711-30. Obecnie pełni on funkcję kancelarii parafialnej. Jest to budynek jednopiętrowy, z częściowo sklepionymi pomieszczeniami parterowymi, kryty dachem 4-spadowym, pozbawiony dawnego wystroju architektonicznego. Wewnątrz zachowała się częściowo XVIII-wieczna stolarka z supraportami. Od strony wsch. dobudowano w końcu XIX w. dwukondygnacyjne skrzydło mieszkalne, z dużą salą na piętrze, służącą za kaplicę. Jest ona przykryta interesującym, pozornym sklepieniem zwierciadlanym. Budynek opatrzony jest skromnym wystrojem architektonicznym, w postaci profilowanych gzymsów, lizen i ram.

Wspólną pierzeję z pałacem tworzy pobazyliański, parterowy budynek gospodarczy - dawna wozownia. Zbudowana na przeł. XVII i XVIII w., obecnie przekształcona na dom katechetyczny, kryta blaszanym dachem dwuspadowym, od strony dziedzińca katedralnego otwarta jest krużgankiem filarowo-arkadowym, z oknami wychodzącymi na pd.

Dzwonnica

Szczegóły
Autor: Administrator
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 27 lipiec 2015
Utworzono: 27 lipiec 2015
Odsłon: 10949

DzwonnicaPrzed budynkiem bazyliki, obok Wysokiej Górki, stoi 4-kondygnacyjna dzwonnica z 1878 r., wzniesiona jako symbol triumfu prawosławia po kasacie unii. Pierwotnie zaplanowana na rzucie krzyża greckiego, po przebudowie w końcu lat trzydziestych jest kwadratowa. W 1939 r. została podwyższona o jedną kondygnację wg proj. Antoniego Forkiewicza.

Przykryta jest hełmem latarniowym, zwieńczonym wyniosłym berłem, z umieszczonym na nim krzyżem. Parter dzwonnicy został w 1945 r. zaadaptowany na Mauzoleum Ofiar Terroru Hitlerowskiego. Wówczas też wykonano od frontu arkadowy prześwit zabezpieczony kratą, a wewnątrz ustawiono konfesję, wspartą na 4 kolumnach toskańskich, z kamiennymi orłami. Pod nią, na wysokim cokole umieszczono urnę z prochami ofiar z miejsc straceń. Na tablicach z czarnego marmuru widnieją nazwiska pomordowanych i miejsca ich kaźni. Przed kratą wejściową ustawiono znicz, którego podstawę tworzy kamienny krzyż maltański, z napisem: Za Ojczyzny i Naród.

Więcej…

Brama Uściłuska

Szczegóły
Autor: Administrator
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 27 lipiec 2015
Utworzono: 27 lipiec 2015
Odsłon: 8332

Brama UściłuskaW podcieniu, od strony wsch., znajdują się kręcone schody prowadzące do pomieszczenia na piętrze Bramy Uściłuskiej, zw. też Brzeską. Niegdyś zamkowa, później klasztorna, wzniesiona została w 1616 r. dla obrony zespołu od wsch., którędy przebiegał trakt wiodący do Uściługa nad Bugiem. W poł. XVIII w. bramę przebudowano i wówczas nadano jej efektowny wystrój barokowy. Jest to obiekt dwukondygnacyjny, z przejazdem w przyziemiu, o sklepieniu kolebkowo-krzyżowym z gurtami.

Pomieszczenie na piętrze, przykryte płaskim stropem, otwarte jest na zewnątrz prostymi oknami w obramieniach, a dwuspadowy dach pokryty jest dachówką klasztorną. Elewacje wyposażono w bogaty wystrój architektoniczny. Budynek wieńczą barokowe szczyty. Brama, z uwagi na duże walory artystyczne, stanowi cenny zabytek, a przy tym jest to jedyny zachowany w całości obiekt wchodzący w skład dawnych obwarowań miejskich. Z obu stron bramy przylegają budynki gospodarcze, należące dawniej do klasztoru Bazylianów.

Dziedziniec katedralny zamyka od wsch. dawny budynek gospodarczy, wzniesiony na przeł. XVII i XVIII w., parterowy, pod czterospadowym, krytym blachą dachem. Jego pn.-wsch. narożnik wsparty jest masywną skarpą. Oficyna ta od pd. przylega bezpośrednio do Bramy Uściłuskiej. Obecnie jest to Dom Pielgrzyma (czynny cały rok - 53 miejsca tel. 5643631, 5653656)

Bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

Szczegóły
Autor: Administrator
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 27 lipiec 2015
Utworzono: 27 lipiec 2015
Odsłon: 10219

BazylikaDawna katedra unicka, obecnie kościół parafialny - Bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, wzniesiona w poł. XVIII w., stoi na miejscu cerkwi pod tym samym wezwaniem, fundowanej przez Daniela Romanowicza ok.1260 r., a rozebranej w I poł. XVIII w. Po przyjęciu w 1596 r., na soborze brzeskim, unii kościelnej, świątynia chełmska stała się katedrą obrządku greckokatolickiego. Piąty z kolei chełmski biskup unicki, Metody Terlecki (1629-48), po pożarze w 1640 r., odbudował ją, wprowadzając przy okazji nieduże zmiany. Po upływie niespełna 100 lat zaistniała potrzeba jej powiększenia. Toteż biskup Józef Lewicki (1710-30) podjął w 1711 r. prace remontowe, dobudowując nawę poprzeczną. Niestety, roboty te przeprowadzone zostały w sposób niesolidny, tak że już niedługo potem budynek groził zawaleniem. Następca Lewickiego, biskup Felicjan Wołodkowicz (1731-56) uznał, że obiekt nie nadaje się do remontu, zlecając jego całkowitą rozbiórkę i budowę na tym samym miejscu nowej, znacznie już większej świątyni. Prace rozpoczęto w 1735 r., a budowę w stanie surowym ukończono w 1756 r. W tym czasie na stolcu kurii chełmskiej zasiadał już biskup Maksymilian Ryło (1756-84). On też zakończył inwestycję i ufundował bogaty wystrój snycerski wnętrza świątyni, dzieło znanego lwowskiego art. Michała Filewicza.

Więcej…

Wysoka Górka

Szczegóły
Autor: Administrator
Kategoria: Zabytki i obiekty
Opublikowano: 27 lipiec 2015
Utworzono: 27 lipiec 2015
Odsłon: 7541

Wysoka GórkaWysoka Górka to wczesnośredniowieczne grodzisko, którego sztucznie usypane wzniesienie ma 7-15 m wysokości względnej i zajmuje pow. majdanu ok. 60 x 40 m. W tym miejscu istniał, pochodzący z ok. X w., gród, który wchodził w skład systemu obronnego, utworzonego przez związek plemienny Lędzian sandomierskich.

Tu właśnie, na Wysokiej Górce, znajdowała się kolebka Chełma, z tym miejscem wiążą się jego najstarsze dzieje, które są ściśle zrośnięte z historią państwa polskiego. Chełm jest jedną z najstarszych miejscowości polskich, można powiedzieć, że jest rówieśnikiem naszej państwowości.

Pierwotny gród chełmski przetrwał do XII w. Do tego czasu przechodził dwukrotnie we władanie książąt ruskich i ponownie był odzyskiwany. Później, na skutek najazdu, czy też pożaru, uległ całkowitemu zniszczeniu, a jego nasyp porósł lasem. Ten okres letargu trwał przez cały wiek XII i dopiero na pocz. XIII stulecia gród został odbudowany.

Więcej…